Guest Author لوہڑی ساڈے سرسبز تے رنگلے پنجاب دا اوہ پرانا تے مٹھا تہوار اے، جیہڑا پوہ دیاں سرد تے ٹھٹھرتیاں راتاں وچ خوشی، اُمید تے شکرگزاری دا گرم پیغام لے کے آؤندا اے۔ ایہہ صرف فصل دی خوشحالی دا جشن نئیں، بلکہ محبت، میل جول تے روایت دا نایاب سنگم اے۔ لوہڑی دی رات پنجاب دیاں فضاماں وچ گیتاں دے بول، بھنگڑے دی تھاپ، تے ساگ تے مکئی دی خوشبو رچ بس جاندی اے۔
برصغیر وچ تہواراں دی لوڑ تے مان
پاکستان تے ہندوستان دی دھرتی اپنی ثقافت، تہذیب تے رنگ برنگی روایتاں وچ بے مثال اے۔ ایتھے دے تہوار انسان تے فطرت نوں جوڑن دے نال نال، میل ملاپ تے محبت دا پیغام وی بننے نیں۔ موسمی، مذہبی تے زرعی رُجحاناں نال جُڑے ایہہ تہوار پراڻے ورثے نوں زندہ رکھدے تے نویں نسل نوں اپنے اصل نال جوڑدے نیں۔
پنجاب دے مشہور تہوار
- بیساکھی — گندم دی فصل پکّن دا جشن۔
- بسنت — بہار دی آمد اُتے پتنگاں دا میلہ۔
- تیج — مون سون دی خوشی، جتھے چھوٹی وڈی دھیاں جھولے جھولدیاں تے گیت گاندیاں نیں۔
- گروپورب — سکھ گروآں دی یاد وچ منایا جان والا دن۔
- لوہڑی — سردی دے خاتمے تے ربّ دی نعمتاں دا شکر۔
لوہڑی دا مفہوم تے فصل نال ناتا
ہر سال 13 جنوری نوں لوہڑی پنجاب دے کھیتاں تے گلی کوچیاں نوں رونق بخشدے آؤندی اے۔ جدو سرسوں دے پیلے پھُل، گنے دا رس، تے سنہری گندم دا دانہ اپنی بہار اُتے ہوندا اے، تاں کسان دِلوں ربّ دا شکر ادا کردے نیں۔ لوہڑی صرف آگ دے الاو تے بھنگڑے دا نام نئیں، ایہہ ربّ دے احسانات دی پہچان اے۔
لوہڑی دا قدیم پس منظر
لوہڑی دی جڑاں قدیم کساناں دی شکرگزاری دی رسم وچ ملدیاں نیں۔ سورج دی روشنی تے آگ دی گرمی نوں زندگی تے خوشحالی دا وسیلہ سمجھی جاندا سی۔ گُڑ، تل، مکئی تے مونگ پھلی آگ وچ سُٹّنا اس شکرگزاری دا حصہ سی، جیہڑا آج وی برقرار اے۔
کیا لوہڑی مذہبی تہوار اے؟
ایہہ تہوار مذہب دی حد بندی توں آزاد اے۔ سکھ، ہندو تے مسلم پنجابی سب اس نوں مناندے سن۔ مشرقی پنجاب وچ ایہہ روایت اڄ وی پورے رنگ وچ قائم اے، جدو کہ مغربی پنجاب وچ دیہاتی علاقوں نے اس نوں اپنے دل نال جوڑے رکھیا اے۔
لوہڑی تے موسم سرما
پنجابی کیلنڈر دے مہینے "پوہ” دے آخری دن (31 پوہ) یعنی 13 جنوری نوں ایہہ تہوار منایا جاندا اے۔ لوہڑی دن لمبے تے سردی نرم ہون دی علامت اے، جیہڑی مکر سنکرانتی دے نیڑے آؤندی اے۔
دُلا بھٹی — پنجاب دا لوک ہیرو
مغلاں دے جبر دے زمانے وچ دُلا بھٹی پنجاب دا "رابن ہڈ” کہلاندا سی۔ اوہ غریباں دا سہارا، ظالماں دے خلاف ڈٹ جان والا، تے عزت تے غیرت دی حفاظت کرن والا سی۔
سندری تے مندری دی کہانی
دُلا بھٹی نے دو غریب کسان دیاں دھیواں، سندری تے مندری، نوں اغوا ہون توں بچایا، انہاں دیاں شادیاں کروائیاں تے جہیز دا انتظام وی خود کیتا۔
لوہڑی دا گیت
مشہور گیت "سندر مندریے” دُلا بھٹی دی بہادری تے انسان دوستی دا نشان اے، جیہڑا آج وی لوہڑی دی رات گایا جاندا اے۔
لوہڑی مناؤن دیاں رسمیں
- صبح: لکڑیاں، گُڑ، تل تے مونگ پھلی اکٹھی کرنا، بچے گلیاں وچ گیت گانا تے لوہڑی مانگنا۔
- شام: الاو جلانا، اجالے تے گرمی دا جشن منانا، بھنگڑا تے گدّا کرنا۔
- کھانے: مکئی دی روٹی تے سرسوں دا ساگ، ریوریاں، گچک، بھنی مکئی، مونگ پھلی تے گنے دے رس دی کھیر۔
مشرقی تے مغربی پنجاب وچ لوہڑی
مشرقی پنجاب: آج وی بڑے جوش نال منائی جاندی اے — شہراں وچ اجتماعی تقریبات، گیت، رقص تے خوشیاں۔
مغربی پنجاب: دیہی علاقیاں وچ روایت قائم، تے ہُن شہراں وچ وی دوبارہ زندہ ہون لگی اے۔
اہمیت تے نویں نسل وچ مقبولیت
آخری سالاں وچ لوہڑی دی مقبولیت وچ خاص اضافہ ہویا اے۔ پاکستان جیہڑے وچ خوشیاں مناؤن دے موقعے گھٹ نیں، اتھے لوہڑی ورگے تہوار مقامی ثقافت نوں زندہ تے بھائی چارے نوں فروغ دے سکدے نیں۔
